Onze maatschappij

Dit is een pagina speciaal om inzage te geven in het leven met vroegkinderlijk trauma in onze maatschappij vandaag de dag, dit kan confronterend en pijnlijk zijn, een eye-opener als naaste of hulpverlener. Of het kan een bron van hoop bieden. 

De betekenis van het woord onuitsprekelijk

“De meest algemene reactie op wreedheid is om ze het uit bewustzijn te verbannen. Sommige schendingen van de maatschappelijke code zijn te gruwelijk om hardop te worden genoemd: dat is de betekenis van het woord onuitsprekelijk”
Met deze zin begint het boek Trauma & Herstel van Judith Herman, inmiddels al 30 jaar oud, tot op de dag van vandaag nog even relevant. Het geheimhouden van trauma is eerder regel dan uitzondering. Het gevolg van het verzwijgen is echter dat de gebeurtenis niet in verbale vorm tot uiting komt, maar in de vorm van symptomen.
Soms dringen gruwelijke gebeurtenissen ook door tot het bewustzijn van de maatschappij. Maar net zoals bij het individu dat is getraumatiseerd, reageert het grote publiek op een soortgelijke manier. Ontkenning en verdringing werken door op beide niveaus waardoor de traumatische geschiedenis een vergeten geschiedenis wordt.
Een voorbeeld van maatschappelijke ontkenning is terug te zien in 1896, waarin Freud dacht de oorzaak van ‘hysterie’ te hebben ontdekt. Zijn conclusie luidde: “Ik beweer dat in elk geval hysterie zich berust op een of meer voorvallen van premature seksuele ervaringen.” Nog geen jaar later trok hij zijn conclusie in omdat hij zich zorgen maakte over de maatschappelijke gevolgen, aangezien hysterie ook voorkwam in ogenschijnlijke keurige burgergezinnen.
Tot op heden is maatschappelijke ontkenning terug te zien. Een voorbeeld is the False Memory Syndrome Foundation wat werd opgericht door de ouders van Jennifer Freyd, die haar vader had beschuldigd van misbruik. Maar denk ook aan Griet op de Beeck, haar verhaal werd publiekelijk in twijfel getrokken.
Ook kreeg Bessel van der Kolk recentelijk kritiek over zich heen, waarbij niet alleen de geloofwaardigheid van het getraumatiseerde individu in twijfel werd getrokken maar ook die van hulpverleners en onderzoekers.
Onderzoek naar psychische trauma’s, zo stelt Herman, kan daarom alleen gebeuren met steun van een politieke beweging die sterk genoeg is om het proces van maatschappelijke verdringing, ontkenning en dissociatie tegen te gaan. Want alleen dan kunnen we voorkomen dat een vergeten geschiedenis zich opnieuw zal herhalen.

Referentie volgens APA 7:
Herman, J. L. (2016). Trauma & herstel: de gevolgen van geweld. van mishandeling thuis tot politiek geweld. Wereldbibliotheek.