Gender en Seksualiteit
Onderdeel van het leven maar voor mensen met een verleden van vroegkinderlijk trauma kunnen deze onderwerpen soms extra spannend zijn om te bespreken, bijvoorbeeld omdat er veel schaamte op ligt of omdat het ervaren wordt als taboe. Bij Trauma & Dissociatie doen wij niet aan taboes, dus ook het onderwerp seksualiteit en gender zal net onbesproken blijven.
Genderidentiteit bij DIS/AGDS - de ontwikkeling
Mensen met DIS/AGDS hebben verschillende delen ontwikkeld als beschermingsmechanisme tegen vroegkinderlijk trauma (Van der Kolk, 2014), deze delen kunnen ieder hun eigen karakter, functie, leeftijd maar ook genderidentiteit en seksuele voorkeuren hebben. Zo kan bijvoorbeeld qua geslacht een vrouwelijk persoon wel mannelijke delen hebben. Het komt zelfs vrij veel voor! Dit omdat het kinderbrein onderhevig aan traumatische ervaringen zoals vroegkinderlijk seksueel misbruik op zo'n moment denkt: "Als ik geen meisje was, was dit niet gebeurd" Of andersom wanneer een qua geslacht mannelijk persoon, vrouwelijke delen heeft. Zo kunnen kunnen delen van het andere geslacht voelen dienen als een bescherming, omdat het trauma voor die delen niet meer gaat over het eigen lichaam (Hargis, 2019). Ook kan het voorkomen dat een dader geïnternaliseerd wordt tot een dader-imiterend dissociatief deel en die dader van het andere geslacht is.
Genderidentiteit bij DIS/AGDS - dagelijks leven met
Genoeg redenen waarom gender een grote rol kan spelen voor DIS/AGDS-systemen (Mensen met DIS/AGDS). Dit kan in het dagelijkslevens van het systeem een grote strijd opleveren: "wil ik vrouwelijke kleding aan? Of wil ik mannelijke kleding aan? Of wil ik het liefst mij helemaal genderloos of non-binair uiten in mijn expressie.'' Om dit soort -voor mensen zonder verleden van vroegkinderlijk trauma- triviale zaken, kunnen interne discussies of zelfs ruzies veroorzaken die voor de persoon met DIS/AGDS als erg belastend ervaren kunnen worden. Zo kan er verwarring ontstaan over over diens genderidentiteit in het geheel omdat deze misschien de ene dag wel heel anders is dan de andere dag! Ook kunnen delen van een ander gender dan het lichamelijk geslacht last hebben van genderdysforie. Genderdysforie wordt ook wel beschreven als "het ervaren van een sterk gevoel van onvrede met het geslacht waarmee ze geboren en opgegroeid zijn. Het gender past niet bij hoe ze zich voelen en hoe ze zich willen uiten. Sommigen hebben hier zoveel last van, dat het kan leiden tot bijvoorbeeld depressieve klachten of angst omdat hun lichaam niet past bij hoe zij zichzelf ervaren" (UMC Groningen, z.d.) Deze worsteling kan voor DIS/AGDS-systemen soms wat worden opgevangen met tools die transgender mensen kunnen gebruiken om zich meer eigen te voelen in hun lichaam. Zoals bijvoorbeeld binders (een hulpmiddel om borsten wat platter te maken) of juist opvulling. Er bestaan verschillende websites die deze hulpmiddelen aanbieden. En daar hoef je of jullie helemaal niet voor te schamen. Uiteindelijk willen we vooral meegeven dat waar op het genderspectrum bevindt, je/jullie helemaal goed zijn als je/jullie zijn. Je mag een label opplakken zoals bijvoorbeeld veel DIS/AGDS-systemen zich identificeren als genderfluide (wanneer je niet 1 vast gender aanhangt maar deze dynamisch is en kan fluctureren op het spectrum). Sommige systemen identificeren zich liever als non-binair of a-gender. Ook dit mag er allemaal zijn. Uiteindelijk gaat het erom dat jij en je delen zich zo veilig mogelijk voelen in het herstelproces. Of dat nou als man of vrouw of alles daartussenin is.
Referentie volgens APA 7
Hargis, B (2019). What are Opposite-Gender Alters in Dissociative Identity Disorder?, Healthyplace.
UMC Groningen (z.d.). Wat is zenderdysforie? | UMC Groningen. UMC.nl.
Van der Kolk, B. A. (2014). The body keeps the score. Brain, mind and body in the healing of trauma. Viking.
Ervaringsverhaal: Twijfelen aan je Identiteit en Geaardheid door vroegkinderlijk trauma - door iemand met CPTSS
‘Op mijn 18e kwam ik op mezelf te wonen. Een eigen plek die veilig was. Ik had alleen nog niet zo’n helder beeld van wie daar dan precies zou komen te wonen. Ik had veel twijfels op allerlei gebieden, ook op gebied van geaardheid en genderidentiteit. Ik had al jaren het vermoeden dat ik niet hetero was, maar had nog niet de ruimte gehad daarover na te denken. Kon je dat nog wel uitzoeken nu? En had misbruik niet gewoon twijfel in mijn hoofd gezaaid? Of was het er al? En wat als ik helemaal geen relatie wilde? Was het wel valide allemaal zoals ik het beleefde? Ik vind het altijd weer een opluchting als ik bedenk dat het helemaal niet hoeft, alles zeker weten, dat genderidentiteit fluïde kan zijn en geaardheid ook een spectrum mag zijn. Hokjes zijn niet slecht, ik ben bij met alle woorden die we hebben voor het thuisbrengen van je eigen ervaring. Je mag jezelf tekenen waar jij past of jullie passen, kleur het hokje in, kleur eromheen, breek het open, maak er vooral een veilige plek van.’ - Een lotgenoot
Twijfelen aan je geaardheid of genderidentiteit komt veel voor na een verleden van vroegkinderlijk trauma, ook als je helaas seksueel msbruik hebt meegemaakt. We lezen het zo vaak terug, het is veelvoorkomend en alles behalve raar, maar ga er maar aan staan om je eigen geaardheid of genderidentiteit te ontdekken en accepteren wanneer je ontwikkeling zo ontregeld is geraakt. Veel overlevers hebben nooit geleerd om op hun eigen waarneming en beleving te vertrouwen, of zijn altijd verteld dat wat zij dachten en voelden onbelangrijk was of niet klopte. Wij van Trauma & Dissociatie willen tegengas bieden aan die oude boodschappen en je/jullie meegeven dat je helemaal valide bent. De discord is een veilige plek om te zijn wie je bent of wie jullie zijn, of je het nu heel zeker weet of twijfelt.
Seksualiteit en DIS/AGDS, CPTSS
Zeker in het geval van een verleden met seksueel misbruik kan een gezonde seksualiteit een uitdaging vormen. Bij een DIS/AGDS kunnen sommige delen volledig afgesloten zijn van het trauma waardoor zij hierdoor een gezond libido ervaren waar zij naar willen handelen, andere delen zijn misschien wel hypersekueel omdat seksualiteit voor hen een coping is geworden, andere delen kunnen verlangen naar ongezonde vormen van seksualiteit omdat zij ook op dit gebied nog vast zitten in het traumatisch verleden (wees extra beschermend voor deze delen). Tegelijkertijd kunnen er delen zijn die volledig aseksueel zijn en niks voelen voor seks, maar het zal je niet verbazen dat andere delen ook heel angstig kunnen worden van seksualiteit en dit graag vermijden. Eigenlijk alles wat je kan bedenken op het spectrum van seksualiteit kan zich presenteren bij individuele delen binnen een systeem. Schaamte over al deze contrasterende gevoelens in 1 hoofd en lichaam kan een rol spelen waardoor dit onderwerp volledig vermeden wordt. Echter met een goede interne communicatie hoeft seks geen verboden onderwerp te zijn. Bedenk dat als je seks hebt dit een activiteit voor tussen volwassenen is of alleen voor jullie zelf. Communicatie is de sleutel zowel intern als extern, doe niets waar delen zich niet prettig bij voelen en mocht iemand toch getriggerd raken. Stop dan de activiteit en laat weten dat jullie nu veilig zijn. De seksualiteit van jou en je delen is niets om je voor te schamen, en zolang er consent is, is alles oké. En ook als seks niks voor jullie is, ook dat is helemaal oké.